Büyük Gölcük Depremi’nin ardından kaç yıl geçti, kaç deprem felaketi yaşandı? Hadi hatırlayalım ve mevzuya giriş yapalım:
17 Ağustos 1999 Gölcük… Türkiye'nin en fazla can kaybının yaşandığı depremlerden biri olan Gölcük Depremi, 7,5 şiddetinde 17 Ağustos 1999'da meydana gelmiş, 18 bin 373 kişi hayatını kaybetmiş, 48 bin 901 kişi de yaralanmıştı.
12 Kasım 1999 Düzce … Saat 18.57’de Düzce’de 30 saniye süren 7,2 büyüklüğündeki depremde 894 vatandaş hayatını kaybetmiş, 5 bine yakın kişi yaralanmıştı.
1 Mayıs 2003 Bingöl… Türkiye'nin doğusunu etkileyen depremlerden Bingöl Depreminin şiddeti 6,4 büyüklüğündeydi ve 176 kişi hayatını kaybederken 625 bina yıkılmıştı.
23 Ekim- 9 Kasım 2011 Van… Van'da, meydana gelen ve büyük yıkıma neden olan 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki iki depremde toplamında 644 kişi hayatını kaybetmişti.
24 Ocak 2020 Sivrice… Merkez üssü Elâzığ'ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki deprem 40 saniye sürmüş, 41 kişi hayatını kaybetmiş, bin 607 kişi de yaralanmıştı.
30 Ekim 2020 Seferihisar… İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 6,6 büyüklüğünde yaşanan depremde 116 kişi hayatını kaybetti.
6 Şubat Kahramanmaraş… Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 7,7 ile 7,6 büyüklüğündeki iki büyük deprem 11 ilde can kayıplarına neden olurken, resmî açıklamaya göre 50 bin 783 kişi hayatını kaybetmişti… Depremde, 107 bin 204 kişi de yaralanmıştı. Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adıyaman, Adana, Diyarbakır, Kilis ve Şanlıurfa'da toplamda 1 milyon 895 bin 348 binada hasar meydana geldi, bunlardan 303 bin 455'inin acil yıkılacak, ağır hasarlı, orta hasarlı ve yıkık olduğu açıklandı.
JAPONYA’DA KİMSE ÖLMÜYOR AMA
Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de bu yönde ne gibi önlemler alındı, belediyeler ve devlet kurumları afete nasıl hazırlandı?
Üç aktif fay hattı 31 ilimizin altından geçiyor ve bu illerimizin 1. derece riskli olduğu resmi kaynaklarca da bilinmekte değil mi?
Evet, bilinmekte…
Peki bu riskli illere yönelik özel bir imar kanunu var mı?
Ehh var gibi!
Peki son depremde bırakın yeni binaları kaba inşaat halindeki birçok yapı çöktü mü?
Çöktü!
Demek kanunla olmuyormuş!
Peki, bu binalar Yapı Denetim Firmalarınca denetimli olarak inşa edilmedi mi? Edildi, ama nedense yıkıldı!
Japonya ve Şili gibi ülkelerde 7 ile 8,5 arasındaki şiddetli sarsıntıda binalar niye yıkılmıyor?
Kahramanmaraş depreminin ardından geçen dokuz ay geçti ve naçizane her ay düzenli olarak Türkiye’deki deprem riskli belediyelerin ihalelerini takip ediyorum…
İnanın hala bir girişim yok…
Biri de mi bu yönde bir ihale ihtiyacı duymaz?
Duymadılar…
Ne CHP, Ne AKP ne HDP (HEDEP) ne de MHP’li belediyelerden bir girişim tespit edemedik…
Aktif fay hattı üzerinde bulunan 31 ilimiz 1999 Gölcük Depremi’nden sonra ne gibi hazırlıklar yaptı ne tür teknik imkânlara sahip oldu?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2004 yılında uluslararası iş birliği ile hazırlanan ve 100 milyon dolarlık bir harcamayla beş yılda tamamlanan Deprem Master Planı’nın yayımlanmasının ardından geçen 19 yılda hangi ilimiz bu çalışmayı iline uyarladı?
DEPREME HİÇ BİR HAZIRLIK YOK!
Bu soruların cevaplarını depremde 1. ve 2. derecede riskli olan illerimizin son 14 yılda gerçekleştirdiği ihalelerinin tamamını inceledik. Sonuç şaşırtmadı. Belediyelerimiz her zaman olduğu gibi derin uykudaydı. Belediyelerimize göre, şehirlerinde deprem riski yoktu ve bu yönde hiçbir çalışma yapılmamıştı.
KURUMLARA GÜVENMEYİN YANARSINIZ
Deprem riski altında bulunan 46 il belediyemizin olası bir depremde büyük zararlara uğrayacağı uzmanlarca açıklanmıştı. Bu illerimizin yine uzmanların belirttiği gibi 7 ile 7,4 şiddetinde deprem riski taşıdığı belirtiliyordu. Bu 46 belediyemizin depremle yatıp depremle kalkması gerekirken bu tehlikeyi umursamadıkları sonucuyla karşılaşıldı. Söz konusu 46 il belediyesinin 2010 yılından başlayarak tüm ihalelerini tek tek inceledim. Evet, toplam 73 bin ihale gerçekleştirildiğini ve toplam 281 milyar 638 milyon 463 bin 586 TL. harcama yapılıyordu.
Ülkemizde son yıllarda yaşanan TL. değer kaybını hesaba dahil ettiğimizde rakamın güncel karşılığının 1 trilyona yakın olduğunu söyleyebiliriz. Her türlü ihaleye çıkan deprem riskli belediyelerimizde olası bir yıkıma hangi araç gereçlerle müdahale edeceği, hangi donanımla barınma ihtiyacını karşılayacağı konusunda somut bir ihaleye rastlayamıyoruz.
NE KONTEYNIR ALIMI YAPILDI NE DE WC!..
Gölcük Depremi’nin ardından İstanbul’un tüm ilçelerinde değişik konumlara 2 bin adet Deprem Konteyneri konuşlandırılmıştı. Aradan geçen 24 yılda yapılan bildirimlere göre bu konteynerlerin 1500’e yakını hırsızlarca soyuldu. Depreme müdahalede hayati öneme haiz araçların ve jeneratörlerin de içinde bulunduğu konteynerlerin kayıplarını giderecek yeni alımlara çıkılmadığı görüldü. Kahramanmaraş depreminde de eksikliği dikkat çeken seyyar konteyner WC-Banyo almayı da akıl eden belediyemiz yoktu.
Sadece ve sadece bu alımı Isparta Belediyesi yapıyordu. Isparta Belediyesi Deprem Toplanma Alanları başlıklı ihalesinde 5 adet WC Banyo ihalesi sonuçlandırıyordu. Büyükşehirlerde bulamadığımız deprem konteyner ihalesini, 13 tam donanımlı deprem konteyneri ile İstanbul’un Sancaktepe Belediyesi gerçekleştiriyordu.