Türkiye'de sporun gündemi, futbolda yabancı hakemler. Peki, yerel futbol karşılaşmalarında hakem ithal eden ülkelerde durum nasıl?..
Ülke futbolumuzda birincil gündemimiz hatalı hakem kararlarının neden olduğu mağduriyete son vermek için yabancı hakem uygulamasının hayata geçirilmesi. Bir kesim Türk hakemlerine güveniyoruz, derken diğer kesim tamamen yabancı hakem istiyordu.
Son yaşanan Faruk Koca- Halil Umut Meler olayı artık herkesin hakemler konusunda ne kadar gergin olduğunun göstergesiydi. Bu hafta VAR’da yabancı hakemler yer aldı. Bunun bir sonraki aşaması yabancı orta hakemleri görmemiz.
Başka ülkeden hakem getiren ülkeler de var. Bu hakemler bazen para için bazen de ülke futbolundaki gerginliği bitirmek için görev alıyorlar. Gelin bu ülkelere bakalım.
Yabancı hakem getirmenin aynı futbolcu transferi gibi bir prosedürü bulunuyor. Öncellikle UEFA’ya bildirim yapılıyor. Bu aşamadan sonra hakem getireceği ülkenin federasyonu ile iletişime geçiyor. Sonrasında gelecek hakem ile sözleşme imzalanıyor. Verilecek ücret genellikle hakemin aldığı normal maaştan yüksek oluyor. Bu, federasyonların alt sınıf değil, A sınıfı hakemleri istemelerinden kaynaklanıyor. Parayı vermek istemeyen federasyonlar alt sınıf hakemler getiriyor, bu da tartışmaların devamına sebep oluyor. Sadece başhakem değil, iki yardımcı ve bir de dördüncü hakemin ücreti ödenmek zorunda.
ÇİN LİGİ
Bir dönem aldığı yıldızlar ile adından söz ettiren Çin Ligi, yabancı hakem transfer etmiştir. Özellikle küme düşme ve şampiyonluk ligi gibi kritik maçlarda yabancı hakem yer almıştır.
Çin Futbol Federasyonu, yabancı hakem getirerek hem futbolun kaliteli hale gelmesini sağlamak, hem de şike iddialarının önüne geçmek istemiştir.
İsveçli Jonas Eriksson ve Fransasız Tony Chapron, Çin Süper Ligi’nde maçlar yönetmiştir. Böylelikle hem Çin Süper Ligi’nde maçların kalitesi hedeflenmiş hem de Çinli hakemlere futbol eğitimi verilmiştir.
SUUDİ ARABİSTAN LİGİ
Başka bir yıldız transfer bölgesi de Suudi Arabistan Ligi’nden.
Suudi Arabistan Ligi'nin gelişimi için, hakemlerin 6 ila 12 ay arasında görev yapacakları öngörülüyor. Ayrıca, Suudi Arabistan'da hakemlerin Premier Lig'deki meslektaşlarına kıyasla daha yüksek kazançlar elde edebilecekleri belirtiliyor. Premier Lig'deki hakemlerin yıllık 120 bin ila 300 bin sterlin kazandığı bilinirken, Suudi Arabistan Federasyonu bunun çok üzerinde teklifler vermiştir. İngiltere’nin en iyi hakemi Michael Oliver bir maç 3 bin pound kazanmıştır.
Türk hakem Halil Umut Meler’de, Suudi Arabistan Ligi’nde görev almıştır.
YUNANİSTAN LİGİ
Birçok olayların çıktığı özellikle son dönemde şiddet olayların meydana geldiği Yunanistan Ligi’nde kritik karşılaşmalarda yabancı hakem uygulaması başlatıldı.
Özellikle bazı haftalar Yunan hakemler şiddet olaylarını protesto etmek için maça çıkmama kararı aldılar. Hakem Andreas Gamaris'in dükkanına ateşli silahlarla saldırı düzenlendi. Bu arada, günler önce başka bir hakem olan Tasos Papapetrou'nun geçen hafta sonu Süper Lig maçını yönettikten sonra ölüm tehditleri aldığı iddia edilmişti.
Bu uygulamaların nedenlerinden biri Yunan hakemlerin evinin basılması oldu.
Olimpiakos-Panathinaikos gibi gerilimin yüksek olduğu derbi maçlarda, özellikle yabancı hakemlere görev veriliyor.
Ayrıca Yunanistan, dünyada yabancı hakem uygulamasını yapan ilk ülke. -1930’da Panathinaikos-Olympiakos derbisinde yabancı hakem yönetti-
Yabancı hakem uygulamasını hayata geçiren diğer bazı ülkeler de şöyle.
HIRVATİSTAN LİGİ
Hakemleri baskı altında olan başka bir lig olan Hırvatistan’da şampiyonluk yarışındaki maçlar için yabancı hakem getirildi. Bunun sebebi kamuoyuna açıklanan VAR kayıtlarındaki skandal kayıtlar oldu.
Bunun üzerine Hırvatistan Futbol Federasyonu, Almanya ve Danimarka Futbol Federasyonları ile sözleşme imzalayarak kritik maçları Alman ve Danimarkalı hakemlere yönettirdi.
GÜNEY KIBRIS LİGİ
Sürekli olay çıkan Güney Kıbrıs Ligi, hakemlere güvensizlikten dolayı sık sık yabancı hakem formülünü uygulamaktadır
UKRAYNA LİGİ
Şaibelerin ve şike iddialarının hiç bitmediği Ukrayna Ligi’nde 2004-05 sezonundan beri bazı maçlarda yabancı hakem uygulaması yapılıyor.
