Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayına ait enflasyon verilerini açıkladı ve yıllık enflasyonun yüzde 50’nin altına düştüğünü belirtti. Bu durum, son üç yıl içinde yıllık enflasyonun ilk kez politika faizinin altında gerçekleştiğini gösteriyor.
2023 yaz aylarından itibaren enflasyondaki düşüş eğilimi devam ederken, Eylül ayında yıllık enflasyon yüzde 49,38 seviyesine geriledi. Aylık enflasyon ise yüzde 2,97 olarak kaydedildi.
Eylül ayında çekirdek enflasyonda da yavaşlama görüldü. Yıllık çekirdek enflasyon yüzde 49,10’a, aylık çekirdek enflasyon ise yüzde 3,57’ye düştü. Üretici Fiyat Endeksi'nde (ÜFE) de yavaşlama yaşandı; yıllık ÜFE artışı Eylül ayında yüzde 33,09’a, aylık ÜFE artışı ise yüzde 1,37’ye geriledi.
EĞİTİM HARCAMALARINDA EN YÜKSEK ARTIŞ
TÜİK verilerine göre, Eylül ayında en büyük aylık artış yüzde 14,21 ile eğitim sektöründe yaşandı. Eğitim harcamalarını yüzde 4,16 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 3,86 ile konut izledi. Haberleşme sektöründe ise fiyatlar yüzde 0,88 oranında geriledi.
Yıllık bazda ise en yüksek fiyat artışı konut grubunda oldu ve yüzde 97,87 seviyesine ulaştı. Eğitim harcamaları yüzde 93,59 oranında artarken, lokanta ve otellerde yıllık fiyat artışı yüzde 65,41 olarak gerçekleşti.
Endekste yer alan 143 ana harcama kaleminden 27’sinde fiyat düşüşü görülürken, 6’sında değişim olmadı ve 110 kalemde fiyatlar arttı.
ENFLASYON BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE GELDİ
Anketlere göre, yıllık enflasyon beklentisi yüzde 48,3, aylık enflasyon ise yüzde 2,2 olarak öngörülüyordu. Ancak açıklanan rakamlar beklentilerin üzerinde geldi.
Ağustos ayında yıllık enflasyon yüzde 51,97, aylık enflasyon ise yüzde 2,47 seviyesindeydi. Eylül ayı verileriyle birlikte yıllık enflasyon üç yıl sonra ilk kez politika faizinin altına inerek pozitif reel faiz anlamına geldi.
YAZ DÖNEMİNDEKİ ENFLASYON ARTIŞI
Temmuz ayında sigara ve akaryakıt fiyatlarındaki artışların yanı sıra vergi düzenlemeleri, aylık enflasyonu yüzde 3,23’e yükseltmiş, yıllık enflasyonu ise yüzde 61,78’e çekmişti. Ağustos ayında eğitim harcamalarının etkisiyle aylık enflasyon yüzde 2,47’ye gerilemiş, yıllık enflasyon ise yüzde 51,97 olmuştu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül ayında politika faizini yüzde 50'de sabit tutarken, daha önceki "sıkılaştırma" vurgusunu bu ayın karar metninden çıkarmıştı.
Orta Vadeli Programda 2024 için enflasyonun yüzde 41,5’e, 2025 sonunda ise yüzde 17,5’e gerilemesi bekleniyor.
ÖNCÜ VERİLERDE ARTIŞ SİNYALİ
İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Türk-İş verileri Eylül ayında aylık bazda fiyat artışlarına işaret etti. Türk-İş’in araştırmasına göre, mutfak enflasyonu yüzde 2,90 ile dört ayın en yüksek seviyesine ulaşmış, yıllık artış ise yüzde 48,72 olarak gerçekleşmişti. İTO'nun perakende fiyat endeksi ise Eylül ayında yüzde 3,9’luk bir artış gösterdi ve yıllık artış oranı yüzde 59,18 oldu.